Meer dan 7500 artikelen uit voorraad leverbaar
Laagsteprijsgarantie
Uw partner voor astronomie

Berichten met tag 'astrohoogtepunten'

Infografiek: Astrohoogtepunten in de herfst van 2023

August 31 2023, Marcus Schenk

Ontdek spannende fenomenen aan de hemel in de herfst van 2023. Hier vindt u alles wat het observeren waard is.

De herfst van 2023 heeft enkele boeiende hemelfenomenen voor ons in petto die we in geen geval mogen missen. Van de beste ochtendzichtbaarheid van Mercurius tot een gedeeltelijke maansverduistering en de bedekking van de stralende Venus door onze Maan. De volgende drie maanden zitten weer vol spanning. Deze infografiek toont u de hoogtepunten van de komende maanden september, oktober en november. Onder de grafiek vindt u meer uitleg. Veel observatieplezier!

SEPTEMBER 

 

1/9 Aurigiden

In de nacht van 1 september kunnen hobbyastronomen een bijzonder hemelfenomeen waarnemen: de Aurigiden. Dat is een indrukwekkende meteorenzwerm die uit het sterrenbeeld Voerman lijkt te komen. De Aurigiden staan bekend om hun heldere meteoren die tot 65 kilometer per seconde gaan. Het is dus voor iedereen de moeite om vroeg op te staan of lang wakker te blijven om dit indrukwekkende schouwspel aan de hemel niet te missen!

 

4/9 Maan bij Jupiter

Op 4 september toont de hemel het volgende hoogtepunt: de Maan en de gasreus Jupiter komen mekaar tegen aan de nachtelijke hemel. Laat ‘s avonds duiken beide hemellichamen boven de oostelijke horizon op. In de loop van de nacht klimmen ze hogerop en blijven daar tot de vroege uurtjes, totdat ze verbleken in de gloed van de nieuwe ochtend.

 

5/9 Maan door de Gouden Poort van de Ecliptica 

Op 5 september doorkruist de Maan de Gouden Poort van de Ecliptica. Dit fenomeen is een must voor alle hemelwaarnemers en biedt een wonderbaarlijke gelegenheid om met het blote oog te observeren.

De Gouden Poort is geen object, geen hemelfenomeen op zichzelf, maar een asterisme in het sterrenbeeld Stier. Zijn lichtende zuilen bestaan uit de open sterrenhopen van de Hyaden en Plejaden.

De Ecliptica, de schijnbare baan van de Zon, loopt langs de poort, die onze Maan en de planeten lijken te doorkruisen.

 

18/9 Venus hoogste helderheid

Op 18 september is Venus op haar helderst te zien. De avondster straalt met een helderheid van -4,7 mag bijzonder intensief en is in de vroege uurtjes in het oosten te zien. Door haar helderheid lijkt Venus wel een schijnwerper, en zelfs in de gestadig afnemende schemering kunnen we Venus nog lang aan de hemel herkennen.

 

19/9 Neptunus in oppositie

Op 19 september staat Neptunus in oppositie tot de Zon en is dus de hele nacht lang zichtbaar. Hobbyastronomen kunnen met een telescoop de gasplaneet ontdekken, die kleurrijk maar klein aan de hemel staat.

 

22/9 Mercurius ochtendzichtbaarheid

Vroege vogels opgepast! Op 22 september bereikt Mercurius zijn beste ochtendzichtbaarheid dit jaar. In januari was de planeet ‘s ochtends moeilijk te zien, maar nu krijgt u een betere kans. Kort voor zonsopgang, rond 5.50 uur MEZT, kunt u de kleine planeet in het oosten vlak boven de horizon goed herkennen. Mercurius staat in het sterrenbeeld Leeuw. Neem dus Regulus als uitgangspunt en oriënteer uzelf nog zo’n 10 graden naar het noordoosten.

 

26/9 Maan bij Saturnus

Op de avond van 26 september vergezelt de Maan de ringplaneet Saturnus. Deze ontmoeting biedt een pittoreske aanblik en is een hoogtepunt voor alle hemelwaarnemers.

 

OKTOBER

 

1/10 Maan bij Jupiter

De Maan en Jupiter komen mekaar nog maar eens tegen. Op 1 oktober kunnen we dit indrukwekkende fenomeen aan de avondhemel bewonderen.

 

9/10 Draconiden

Op 9 oktober bereikt de meteorenzwerm van de Draconiden zijn hoogtepunt. De meteoren van deze zwerm komen uit het sterrenbeeld Draak, dat zich ten noorden van de Grote Beer bevindt. Het aantal vallende sterren varieert van jaar tot jaar. Bekijk de zwerm daarom op verschillende dagen en op verschillende tijdstippen.

 

10/10 Maan bij Venus

Vier dagen voor de Nieuwe maan kunnen we Venus en onze Maan aan de ochtendhemel bewonderen. Beide hemellichamen stralen wondermooi boven en onder de ster Regulus van het sterrenbeeld Leeuw. Een haast magische aanblik voor elke sterrenkijker.

 

22/10 Orioniden

Meteorenzwermen zijn een mooi fenomeen voor elke gepassioneerde sterrenkijker, en de Orioniden zijn daarop geen uitzondering. Tijdens hun hoogtepunt op 22 oktober beloven ze zo’n 25 tot 30 vallende sterren per uur. Het aantal vallende sterren varieert wel van jaar tot jaar. Voor de beste aanblik zet u uw wekker en kijkt u in de vroege uurtjes naar de hemel. Een must voor alle liefhebbers van vallende sterren.

 

24/10 Maan Gouden Hendel

Op 24 oktober toont de Maan zich van haar mooiste kant: de Gouden Hendel is zichtbaar.

De vlakke belichting in de muur van de terminator zorgt voor een adembenemend spel van schaduw en licht. Bijzonder mooi is de Gouden Hendel. Urenlang belicht de Zon de bergtoppen van de Montes Jura terwijl de vlakte van de Sinus Iridum in de schaduw vertoeft. Een echte lust voor het oog die de schoonheid van de Maan in al haar pracht blootlegt.

 

28/10 Gedeeltelijke maansverduistering

Op 28 oktober wacht ons een bijzonder hemelfenomeen: een gedeeltelijke maansverduistering. Om 21.35 uur MEZT treedt de Maan in de kernschaduw van de Aarde. De bedekkingsgraad is met slechts 12,7% wel gering. Maar toch is de verduistering een mooi fenomeen dat u in de vroege avond niet zomaar aan u voorbij mag laten gaan. Kijk dus zeker uit naar dit fascinerende schouwspel aan de hemel!

Meer over het ontstaan van een maansverduistering vindt u in ons magazineartikel ‘Hoe ontstaat een maansverduistering?’.

 

NOVEMBER

 

3/11 Jupiter in oppositie

Op 3 november staat Jupiter in oppositie tot de Zon. De gasreus is de hele nacht lang zichtbaar en toont zichzelf in volle pracht. Dit is voor alle sterrenkijkers en hobbyastronomen een bijzondere gebeurtenis. Mis ze zeker niet! Natuurlijk kunt u de gasreus niet enkel vandaag, maar ook de volgende weken nog uitstekend waarnemen. Jupiter in oppositie betekent dat we een grote planeetschijf te zien krijgen die bijzonder helder oplicht. Met een telescoop kunt u al de karakteristische donkere strepen op Jupiters oppervlak herkennen alsook zijn vier grootste Manen: Io, Europa, Ganymedes en Callisto.

 

9/11 Maan bedekt Venus

Een bijzondere gebeurtenis staat ons te wachten in de voormiddag van 9 november om 10.55 uur: de Maan bedekt Venus. Een zeer zeldzaam en indrukwekkend schouwspel dat u niet mag missen. Voor gevorderde hobbyastronomen is dit hét astrohoogtepunt van 2023. Om de bedekking waar te nemen, focust u met uw telescoop rond 10.50 uur MEZT op de belichte maansikkel. De Maan bedekt Venus met haar belichte kant. Het hele schouwspel duurt zo’n 80 minuten.

 

13/11 Uranus in oppositie

Op 13 november staat Uranus in oppositie tot de Zon. De verre planeet is de hele nacht lang zichtbaar en biedt een goede gelegenheid om hem met de telescoop waar te nemen. Wanneer u hem met de telescoop opspoort, kunt u hem ondanks zijn minuscule omvang van 3,8 boogseconden van een ster onderscheiden – zijn oppervlak is dus uitgerekt en niet puntvormig. Bovendien is zijn groenachtige kleur goed te herkennen.

 

17/11 Leoniden

In de nacht van 16 op 17 november is het weer zover: de Leoniden bereiken hun jaarlijkse hoogtepunt en beloven een mooi hemelfenomeen. Samen met de Perseïden tellen de Leoniden tot de bekendste meteorenzwermen die elk jaar vanop Aarde te zien zijn. Er zijn zelfs jaren waarin de meteoren zodanig van de hemel vallen dat ze wel op een regenbui lijken. Dit schouwspel komt om de 33 jaar voor, wanneer de Aarde door de wolk van de Leoniden reist. Maar ook in normale jaren is de zwerm met zijn maximum van 20 meteoren per uur een gebeurtenis die u niet mag missen.

 

20/11 Maan bij Saturnus

Op de avond van 20 november vergezelt de Maan opnieuw de ringplaneet Saturnus. Een fascinerende aanblik die ons door de avondhemel leidt.

 

25/11 Maan bij Jupiter

Als afsluiter van november kunnen we op de 25ste opnieuw een ontmoeting tussen de Maan en Jupiter bewonderen.

Astrohoogtepunten in de winter van 2022/2023

November 30 2022, Marcus Schenk

Mars in oppositie, de Maan bedekt twee planeten, de Geminiden en mooie combinaties van de Maan met planeten. Er zijn deze winter talloze redenen om naar de sterren te kijken. Doe mee!

In de infografiek Astrohoogtepunten in de winter van 2022/2023 vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. We wensen u veel plezier bij het observeren.

December

02/12 Maan bij Jupiter

Als het donker wordt, kunnen we de Maan en Jupiter aan de zuidoostelijke horizon bewonderen. De gasreus straalt dan met een helderheid van -2,5 mag

05/12 Maan bedekt Uranus

De Maan en de planeten volgen een denkbeeldige lijn aan de hemel: de Ecliptica. Dat is het schijnbare vlak waarin de planeten en de Zon bewegen. Af en toe bedekt de Maan een planeet. Nu is het weer zo ver: de Maan nadert met de verduisterde zijde Uranus en bedekt de planeet 17:34 uur.

07/12 Maan bij Plejaden

In de ochtenduren van 7 december bereikt de bijna volle Maan de Gouden Poort van de Ecliptica, die door de beroemde sterrenhopen Hyaden en Plejaden geflankeerd wordt.

08/12 Maan bedekt Mars/oppositie

Mars staat nu in oppositie met de zon, daardoor is hij bijzonder fel en is hij uitstekend met de telescoop te zien. Tijdens de oppositie bereikt hij dit jaar een schijnbare diameter van 17 boogseconden en een hoogte van 66 graden boven de horizon. Vandaag zijn er zelfs twee gebeurtenissen, want in de vroege ochtenduren van 8 december om 6:00 uur bedekt de Maan de rode planeet.

14/12 Geminiden

Bij heldere avondhemel kunt u het beste naar het zuiden kijken. Want de sterrenregen ‘Geminiden’ lijkt uit het sterrenbeeld Tweelingen te komen. Preciezer gezegd: vanuit een punt twee graden boven de ster Pollux. De regen hoort met 120 meteoren per uur tot de dichtste sterrenregens. In de vroege avonduren kunt u tot 22:00 uur observeren zonder door de Maan te worden gestoord, want die komt dan pas boven de horizon uit.

Maanfasen:

08/12 Volle Maan, 16 december Laatste kwartier, 23 december Nieuwe Maan, 30 december Eerste kwartier

Januari

01/01 Maan bij Uranus

Steeds weer komt op de Ecliptica de Maan planeten tegen of bedekt deze. Aan het begin van het nieuwe jaar schampt de Maan op nog geen halve graad langs de planeet Uranus.

03/01 Maan bij Mars

Vandaag strijden er twee met elkaar: de Maan en Mars. Beide duiken bij het invallen van de duisternis aan de oostelijke hemel op. De Maan trekt in het oosten onder Mars langs.

03/01 Quadrantiden

De volgende sterrenregen is naar ons onderweg: de Quadrantiden. Deze meteorenstroom komt vanuit het sterrenbeeld Ossenhoeder. De sterrenregen trekt met een aantal van 120 per uur langs de hemel. Pas in de ochtenduren verdwijnt de Maan uit ons blikveld.

16/01 Pallas in oppositie

De planetoïde Pallas is met een doorsnede van 588 km de op een na grootste in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter. Tijdens de oppositie wordt hij zo fel, dat we hem gemakkelijk met een kleine telescoop en in theorie zelfs met een verrekijker kunnen zien. Om hem van een ster te kunnen onderscheiden, moet u tijdens de waarneming een sterrenkaart gebruiken.

22/01 Saturnus bij Venus

Hiervoor is een goed zicht op de horizon noodzakelijk. Tijdens de schemering zijn de heldere Venus en de duidelijk zwakkere, maar toch nog heldere Saturnus boven de westelijke horizon te zien. Vanaf 17:30 uur zijn we ongeveer een uur lang in de gelegenheid dit paar aan de hemel te volgen, tot beide in de nevel zwakker worden en verdwijnen.

23/01 Maan bij Venus en Saturnus

Een aantrekkelijke gebeurtenis voor iedere geïnteresseerde. Vandaag krijgt de maansikkel gezelschap van de beide planeten Venus en Saturnus. Samen vormen zij een dreamteam voor een fantastische foto in de avondschemering.

30/01 Maan bij Mars

Vanavond ontmoet de Maan de rode planeet. In de loop van de nacht komt onze satelliet dichterbij, tot ze in de ochtend ongeveer één graad van elkaar af staan.

Maanfasen:

07/01 Volle Maan, 15/01 Laatste kwartier, 21/01 Nieuwe Maan, 28/01 Eerste kwartier

Februari

15/02 Venus bij Neptunus

Venus en Neptunus komen tot 0,25 graden bij elkaar te staan, erg dichtbij voor twee compleet verschillende planeten. Want terwijl Venus als een schijnwerper oplicht, straalt Neptunus 50.000 keer minder licht naar ons toe.

22/02 Maan bij Venus en Jupiter

Vanavond zien we de maansikkel met twee planeten. Een prachtig gezicht, dat u niet mag missen.

27/02 Maan bij Mars

Vanavond zijn Mars en de Maan samen in het sterrenbeeld Stier te vinden.

Maanfasen:

05/02 Volle Maan, 13/02 Laatste kwartier, 20/02 Nieuwe Maan, 27/02 Eerste kwartier

Astrohoogtepunten in de herfst van 2022

August 31 2022, Marcus Schenk

De herfst staat voor de deur en ‘s avonds wordt het weer vroeger donker. Voor velen betekent dat het begin van een mooi astronomieseizoen. En mooi wordt het zeker: Saturnus straalt opvallend aan de hemel, Jupiter staat in oppositie en er komt zelfs een gedeeltelijke zonsverduistering! Én een bedekking van Uranus door de Maan. Als dat niet niks is!

In de infografiek “Astrohoogtepunten in de herfst van 2022” vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. Data en meer details over deze fenomenen leest u in deze begeleidende tekst.

Wij wensen u veel observatieplezier!

September

11/09 Maan bij Jupiter

De Maan en Jupiter komen bijna tegelijkertijd op en tegen 21 uur kunnen we hen boven de oostelijke horizon bewonderen.

14/09 Maan bedekt Uranus

De Maan en planeten volgen een denkbeeldige lijn aan de hemel, namelijk de Ecliptica. Dat het schijnbare vlak waarin de planeten en de Zon bewegen. Af en toe komt het voor, dat de Maan een planeet bedekt. Nu is het opnieuw zo ver: op 14 september nadert de Maan Uranus met haar belichte zijde en bedekt de planeet rond 22 uur.

16/09 Maan bij Mars

Kort voor middernacht klimt het sterrenbeeld Stier boven de oostelijke horizon en toont zich van een bijzonder mooie kant, want hier komen Mars en de Maan samen. Met Aldebaran, Capella en de Plejaden een knap zicht!

16/09 Neptunus in oppositie

Deze nacht staat de verste planeet van ons zonnestelsel in oppositie tot de Zon. Neptunus is nu 4,3 miljard kilometer van ons vandaan en straalt met een helderheid van 7,8 mag. Zijn licht heeft 4 uur nodig om de Aarde te bereiken. Neptunus kunnen we al met een verrekijker spotten, maar dan is hij niet van een ster te onderscheiden. Pas door een telescoop kunnen we hem met zekerheid als planeet herkennen. Zo eenvoudig als bij Jupiter of Saturnus is dat echter niet. Een sterrenkaart of app helpen bij het opsporen.

26/09 Oppositie Jupiter

Een oppositie is iets heel bijzonders: dan staat de planeet exact tegenover de Zon en straalt de hele nacht lang helder aan de hemel. Jupiter staat momenteel 42 graden boven de horizon. Dat is aanzienlijk hoger dan de vorige jaren, wat de kwaliteit van de waarneming enorm verbetert.

Maanfasen:

03/09 Eerste kwartier, 10/09 Volle Maan, 17/09 Laatste kwartier, 25/09 Nieuwe Maan

Oktober

05/10 Maan bij Saturnus

Deze nacht trekt de Maan onder de ringplaneet voorbij. Bovendien kunt u op de Maan het fenomeen van de “Gouden Hendel” waarnemen; een belicht ringgebergte op de licht-schaduwgrens van de Maan.

08/10 Maan bij Jupiter

Tijd voor een planetenavond! De Maan en Jupiter ontmoeten elkaar vandaag in het sterrenbeeld Steenbok. Jupiter stond in september in oppositie tot de Zon en is nog steeds een uitstekend hemellichaam voor elke telescoop. De heldere Maan strooit overigens vandaag geen roet in het eten tijdens het waarnemen.

11/10 Mercurius ‘s ochtends

Vanaf 5 oktober spotten we Mercurius aan de ochtendhemel. Deze zonneklopper staat meestal te dicht bij de Zon, waardoor we hem slechts zelden te zien krijgen. Oktober is het enige moment dit jaar dat hij ‘s avonds zichtbaar is.

14/10 Maan bij Mars

Een voorproefje van de winter krijgen we vanaf middernacht, want dan duiken de sterrenbeelden Voerman en Stier op boven de horizon. Midden in dat alles zien we Mars en de Maan die vandaag bijzonder dicht bij elkaar staan. Herkent u de rode kleur van onze buurplaneet?

21/10 Orioniden

De Orioniden zijn een kleine meteorenzwerm met ongeveer 20 vallende sterren per uur. De radiant ligt in het sterrenbeeld Orion dicht bij de ster Betelgeuze. U kunt de vallende sterren de hele maand lang zien, maar de piek ligt tussen 20 en 21 oktober. Het beste tijdstip om te observeren, ligt tussen 22 uur en 5 uur.

24/10 Maan bij Mercurius

Bent u een vroege vogel? Uitstekend, want deze ochtend kunt u een korte blik werpen op de delicate maansikkel en Mercurius. Daarvoor hebt u een wat hoger gelegen standplaats nodig of een perfect zicht op de horizon. Dan kunt u vlak voor zonsopgang vanaf 6.50 uur beide hemellichamen spotten.

25/10 Gedeeltelijke zonsverduistering

De laatste gedeeltelijke zonsverduistering die wij konden waarnemen, vond plaats op 10 juni 2021. Iets meer dan een jaar later kunnen we de volgende al zien. Op 25 oktober vanaf 11 uur ongeveer begint het: dan schuift de Maan voor de Zon en bedekt haar voor zo’n 25%.

Let op: vergeet geen zonnefilter te gebruiken wanneer u de Zon observeert. Veilige filters verkrijgt u in onze Astroshop.

Maanfasen: 09/10 Volle Maan, 17/10 Laatste kwartier, 25/10 Nieuwe Maan

November

01/11 Maan bij Saturnus

De wassende halve Maan en de planeet Saturnus staan vandaag samen in het sterrenbeeld Steenbok.

04/11 Maan bij Jupiter

Vandaag ontmoet de wassende Maan Jupiter, die in september in oppositie stond. In de loop van de nacht naderen beide hemellichamen elkaar tot op ongeveer 2 graden.

09/11 Uranus in oppositie

Uranus is een van de meest verafgelegen gasreuzen. Door de telescoop is hij slechts te zien als een minuscuul groen schijfje waarop geen details te herkennen zijn, maar u zult hem wel als planeet kunnen identificeren. Spoor Uranus op met een sterrenkaart of beter nog: met het GoTo-systeem van uw telescoop. Dan kunt u het planetenschijfje wel 150 tot 200x vergroot zien.

11/11 Maan bij Mars

De afnemende Maan staat deze nacht in de buurt van de planeet Mars. De rode planeet is zo gepositioneerd tussen de Maan en Aldebaran, de hoofdster van het sterrenbeeld Stier. Interessant: vergelijk vandaag ook eens de intensiteit van de rode kleur van Mars, Aldebaran en Betelgeuze.

17/11 Leoniden

Van 16/11 op 17/11 bereiken de Leoniden hun piek. Samen met de Perseïden behoren ze tot de bekendste meteorenzwermen. Er zijn jaren geweest waarin deze meteoren als regen uit de hemel bleken te vallen. Dat gebeurt normaal gezien om de 33 jaar, wanneer de Aarde en de Leonidenwolk op elkaar botsen. In normale jaren bereikt de zwerm een piek van maximaal 20 vallende sterren per uur. Dit jaar kunt u in de eerste helft van de nacht ongehinderd zonder maanlicht observeren.

Maanfasen: 08/11 Volle Maan, 16/11 Laatste kwartier, 23/11 Nieuwe Maan, 30/11 Eerste kwartier

Astrohoogtepunten in de zomer van 2022

June 1 2022, Marcus Schenk

Zomerse vallende sterren, planetenparades en zowel Saturnus als Pluto in oppositie: deze astronomische delicatessen mag u niet missen. En in augustus staat ons zelfs een bedekking van een heldere ster door de maan te wachten.

In de infografiek “astrohoogtepunten in de zomer van 2022” vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. Data en meer details over deze fenomenen leest u in deze begeleidende tekst.

Wij wensen u veel observatieplezier!

Juni

3/6 Maan bij M44

De wassende maan trekt deze avond langs de ecliptica door het sterrenbeeld Kreeft. Daarbij nadert ze de sterrenhoop M44. In een sterrenveldkijker of verrekijker met zeer groot gezichtsveld kunt u ze beide bewonderen.

16/6 Mercurius grootste westelijke elongatie

Mercurius bevindt zich vandaag op zijn grootste westelijke elongatie. Zo bereikt hij zijn grootste hoekafstand tot de zon. Jammer genoeg krijgen we amper de tijd om hem waar te nemen en enkel ervaren waarnemers kunnen hem in de ochtendschemering onderscheiden.

18/6 Maan bij Saturnus

Deze ochtend bezoekt de maan Saturnus en staan beide op een afstand van ongeveer 9 graden van elkaar in het sterrenbeeld Steenbok.

22/6 Maan bij Jupiter en Mars

Tijd voor nachtuilen en astronomen: vanaf 2 uur ‘s ochtends ziet u hoe de planeten Jupiter en Mars de hemel beklimmen boven de oostelijke horizon. In het centrum van dit gebeuren staat de maan – een wondermooi aanzicht.

26/6 Maan bij Venus

Deze maand laten de planeten zich vooral aan de ochtendhemel zien. Als een kosmische ketting stellen ze zich diagonaal op aan de hemel. De maan eert de meeste planeten met een persoonlijk bezoek, en op 26 juni nadert ze Venus. Drie dagen voor nieuwe maan ziet dit schouwspel er bijzonder knap uit.

Juli

1/7 Venus bij Aldebaran

Venus schittert bijna met maximale helderheid. Zelfs heldere sterren in de omgeving kunnen er in vergelijking maar wat bleekjes uitzien. Op de eerste dag van de maand nadert Venus de hoofdster in het sterrenbeeld Stier: Aldebaran.

16/7 Maan bij Saturnus

De maan trekt deze nacht aan Saturnus voorbij en maakt nog vóór dageraad de oversteek van het sterrenbeeld Steenbok naar Waterman. De ringplaneet is steeds beter zichtbaar en bereikt volgende maand zijn oppositie. Zo begint de zomer voor de gasreus.

19/7 Maan bij Jupiter

Schitteren om ter meest: de maan en Jupiter proberen elkaar te overtreffen. De gasreus straalt met een helderheid van -2,5 mag en moet enkel het hoofd buigen voor Venus en onze maan.

20/7 Pluto in oppositie

De voormalige planeet en nu dwergplaneet staat in oppositie en toont zichzelf met een helderheid van 14,3 mag. Het is een uitdaging om hem met een telescoop te vinden; het lukt enkel met een nauwkeurige sterrenkaart bij de hand.

22/7 Maan bij Mars

Na haar opgang vlak voor 1 uur komt de maan Mars tegen, die op een afstand van 5 graden staat en een rode gloed draagt. Veel dichter bij onze maan staat de planeet Uranus; de twee zijn vandaag slechts 2,6 graden van elkaar verwijderd.

26/7 Maan bij Venus

Wanneer het eerste blauw van de ochtendschemering zichtbaar is, loont een blik op de horizon. Daar komen deze ochtend vroeg een schitterende Venus en de flinterdunne maansikkel van de 27 dagen oude maan samen. Een fantastische gelegenheid voor sfeerbeelden!

Augustus

6/8 Maan bedekt Delta Sco

Delta Sco is een ster in het sterrenbeeld Schorpioen en is met een helderheid van 2 mag terug te vinden in het midden van zijn opvallende, driedelige schaar. Vandaag bedekt de maan de ster met haar onbelichte kant. Dat is het mooiste soort bedekking, omdat de ster dan plotseling, alsof uit het niets, verdwijnt. Om het begin van de bedekking om 23.52 uur te kunnen volgen, hebt u een voldoende hoge positie en een uitstekend zicht op de zuidwestelijke horizon nodig.

11/8 Maan bij Saturnus

In de nacht van 11 op 12 augustus nadert de maan de ringplaneet. Aangezien Saturnus deze maand zijn oppositie bereikt, is hij de hele maand lang zeer goed te zien.

13/8 Perseïden

Het absolute hoogtepunt in elke maand augustus: de meteorenzwerm van de Perseïden. Deze nacht kunnen we wel 100 meteoren per uur waarnemen. Maar enkel als de maan geen roet in het eten gooit. Jammer genoeg is de heldere en bijna volle maan dit jaar een stoorzender en zult u vermoedelijk enkel de helderste meteoren kunnen onderscheiden. Met een sterrenveldkijker kunt u het geluk hebben enkele zwakkere lichtsporen op te vangen.

14/8 Saturnus in oppositie

In de vorige jaren stond Saturnus omwille van de positie van de ecliptica slechts vlak boven de horizon. Dat maakte een succesvolle waarneming moeilijk. Maar de ringplaneet klom statig verder omhoog aan de hemel en bereikte in 2019 een hoogte van 20 graden en in 2021 een hoogte van 24 graden. Ook in zijn huidige oppositie in augustus 2022 wint hij met maximaal 26 graden nog meer hoogte. Dat is positief, want hoe hoger zijn positie, des te minder hebben we met turbulentie in de atmosfeer te maken. Op 14 augustus bereikt Saturnus dus zijn oppositie en is hij de hele nacht lang uitstekend zichtbaar. Hij is te herkennen aan zijn geelachtige kleur en zijn rustige gloed.

15/8 Maan bij Jupiter

In de nachten van 14 en 15 augustus nadert de maan Jupiter en trekt aan hem voorbij. De ontmoeting is de hele nacht lang te zien, want onze grootste planeet is inmiddels een alomtegenwoordig object aan de nachtelijke hemel geworden. Volgende maand bereikt Jupiter zijn oppositie.

19/8 Maan bij Mars

Verlangt u naar een winterhemelgevoel? En dat in de zomer? Na middernacht krijgt u de ideale gelegenheid. Dan komen Mars en de maan samen in het sterrenbeeld Stier, direct aan de Gouden Poort van de Ecliptica. Een beetje verder naar boven schitteren de Plejaden.

Astrohoogtepunten in de lente van 2022

March 1 2022, Marcus Schenk

Planeten die vlak bij elkaar staan, een heldere Venus en een volledige maansverduistering: de hemel heeft in dit kwartaal enkele delicatessen in petto die het observeren waard zijn. Hoe zit het bijvoorbeeld met Mercurius? De kleine vinnige planeet bereikt al snel zijn beste zichtbaarheid ‘s avonds.

In de infografiek “Astrohoogtepunten in de lente van 2022” vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. Data en meer details over deze fenomenen leest u in deze begeleidende tekst.

Wij wensen u veel observatieplezier!

Maart

8/3 Maan bij Plejaden

In de late uurtjes nadert de 6 dagen oude maan de open sterrenhoop van de Plejaden.

12/3 Venus bij Mars

Kort voor zonsopgang zijn Venus en Mars in het zuidoosten boven de horizon te zien. Venus is nu bijna voor de helft belicht en schittert met een helderheid van -4,5 mag.

20/3 Venus grootste westelijke elongatie

Venus bevindt zich vandaag op haar grootste westelijke elongatie. Dat betekent dat ze haar grootste hoekafstand ten opzichte van de zon bereikt en ze op een matige hoogte boven de horizon vertoeft. Ze is nu voor 50% belicht.

23/3 Venus bij Saturnus en Mars

We kunnen ons verheugen op een heus schouwspel aan de hemel vlak boven de horizon. In driehoekformatie wachten de planeten Venus, Mars en Saturnus ons op. Dit is een uitgelezen kans om hun verschillende helderheden met elkaar te vergelijken.

28/3 Maan bij Venus, Saturnus en Mars

Op 23 maart konden we drie planeten aan de ochtendhemel bewonderen en vandaag houdt de smalle maansikkel het trio gezelschap. Haal alvast uw camera boven om dit wondermooie fenomeen op beeld vast te leggen.

April

5/4 Mars bij Saturnus

Een zeldzame gebeurtenis? Ja, want deze ochtend trekt Mars vanop slechts 20 boogseconden aan de ringplaneet voorbij. Een goede gelegenheid dus om beide planeten door een verrekijker of telescoop waar te nemen of voor een foto van beide hemellichamen.

5/4 Maan in Davis’ Dog

Een asterisme is een toevallige verzameling van sterren waarin we mooie vormen kunnen herkennen. Vandaag dwaalt de maan door “Davis’ Dog”, een sterrenpatroon dat eruitziet als een hond of een vos. Met een verrekijker ziet het fenomeen er zeer aanlokkelijk uit. Her en der bedekt de maan enkele heldere sterren.

17/4 Mercurius bij Uranus

Vanavond passeert Mercurius de planeet Uranus op een afstand van slechts twee graden. Met een verrekijker vindt u beide planeten dus terug in hetzelfde gezichtsveld. Het is een goed idee een hooggelegen observatieplaats te kiezen, want om 21 uur staan de planeten nog slechts 4 graden boven de horizon.

24/4 Mercurius aan de avondhemel

Mercurius bereikt voor dit jaar zijn beste zichtbaarheid ‘s avonds. Wilde u hem altijd al eens bewonderen? Dan is nu uw kans! In de schemering vindt u de planeet vlak boven de westelijke tot noordwestelijke horizon, maar enkel in de volgende 10 tot 14 dagen. Daarna verdwijnt hij weer.

27/4 Maan bij Venus en Jupiter

Drie dagen voor nieuwe maan voegt de fragiele maansikkel zich ‘s ochtends bij de planeten Venus en Jupiter.

29/4 Mercurius bij Plejaden

Het wintersterrenbeeld Stier gaat diep in het westen onder. In de avondschemering nadert Mercurius de bekende sterrenhoop van de Plejaden. Met een veldkijker kunt u ze allebei in hetzelfde gezichtsveld bewonderen.

Mei

1/5 Venus bij Jupiter

Op een kleine 20 boogseconden afstand scheert Venus rakelings langs Jupiter. Zo’n ontmoeting is slechts zelden waar te nemen. Het enige minpuntje: u moet vroeg uit de veren, want dit fenomeen is enkel ‘s ochtends zichtbaar.

2/5 Maan bij Mercurius

Voor wie liever ‘s avonds observeert: vandaag kunt u een laatste blik op Mercurius werpen. Het schouwspel vindt vlak boven de westelijke horizon plaats en is bijzonder aantrekkelijk. Links ziet u de fragiele, wassende maansikkel en rechts de Plejaden.

12/5 Planetenparade Venus, Jupiter, Mars

Kort voor zonsopgang zien we een knappe planetenparade met Venus, Jupiter en Mars. Een beetje meer naar boven zien we ook Saturnus opduiken. De rij planeten strekt zich van de oostelijke horizon bijna diagonaal uit over de hemel.

16/5 Volledige maansverduistering

De laatste volledige maansverduistering die zichtbaar was, vond plaats in januari 2019. Drie jaar later herhaalt het fenomeen zich, maar helaas is de zichtbaarheid voor deze verduistering niet optimaal. We kunnen haar niet van begin tot einde volgen, maar enkel het eerste deel. Pas om 4:28 uur treedt de maan in de kernschaduw van de Aarde. Op dit moment staat ze nog slechts 8 graden boven de horizon. De maan gaat stipt bij het begin van de volledige verduistering onder in het zuidwesten. Pas in 2025 kunnen we de volgende volledige maansverduistering waarnemen – opnieuw ‘s avonds.

28/5 Tau-Herculiden

De Tau-Herculiden zijn een meteorenzwerm die we in onze astrohoogtepunten tot nu toe nog nooit hebben aanbevolen. Waarom? Omdat ze amper opvallen en met een maximum van twee vallende sterren per uur niet zo spannend zijn. Enkel uitgekiende meteorenfans kunnen hier iets mee aanvangen. Dit jaar kan het echter anders uitdraaien. De Aarde kruist nu namelijk het stofspoor van de in 1995 uit elkaar gevallen komeet 73P/Schwassmann-Wachmann 3. Dit jaar zou het dus wel eens tot een storm kunnen komen. De International Meteor Organization (IMO) roept op om observatiegegevens te verzamelen.

29/5 Mars bij Jupiter

Tegen drie uur ‘s ochtends klimmen Mars en Jupiter boven de horizon. Het valt meteen op dat we met een zeer nauwe constellatie te maken hebben: beide planeten kruisen elkaar op een afstand van ongeveer 0,5 graden. Met een verrekijker ziet u ze allebei als een wondermooi koppel in hetzelfde gezichtsveld.

Astrohoogtepunten in de winter van 2021/22

December 3 2021, Marcus Schenk

De hoogtepunten aan de winterhemel zijn de heldere sterren rond de sterrenbeelden Orion en Stier, maar in de komende drie maanden valt er nog meer te ontdekken: een heldere avondster, meteorenzwermen en prachtige planetenparades.

In de infografiek “Astrohoogtepunten in de winter 2021/2022” vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. Data en meer details over deze fenomenen leest u in deze begeleidende tekst.

Wij wensen u veel observatieplezier!

December:

4/12 Heldere Venus

Begin deze maand is Venus op haar helderst te zien. Met een magnitude van -4,8 valt ze op aan de avondhemel en is, op de maan na, het helderste hemellichaam.

7/12 Maan bij Venus

Aan de vroege avondhemel sluit de wassende maansikkel zich bij een aantrekkelijke planetenparade aan. Venus, Jupiter en Saturnus vormen haast een parelketting.

8/12 Maan bij Saturnus en Jupiter

Misschien hebt u de maan gisteren al bewonderd, en vandaag staat ze iets hoger en zo’n 14 graden verder tussen Saturnus en Jupiter te pronken.

13/12 Geminiden

Bij een heldere avondhemel loont het om naar het zuiden te kijken, want de meteorenzwerm “Geminiden” is te zien en lijkt uit het sterrenbeeld Tweelingen vandaan te komen; meer bepaald uit een punt twee graden boven de ster Pollux. Tussen 21.00 en 6.00 uur is de beste periode om de vallende sterren te observeren. De Geminiden horen met 120 meteoren per uur tot de meteorenzwermen met het hoogste aantal vallende sterren, hoewel we pas in de vroege uurtjes ongestoord en zonder interferentie van de maan zullen kunnen observeren.

17/12 Maan bedekt Tau (τ) Tauri

Tau Tauri is een ster in het sterrenbeeld Stier en is met een magnitude van 4,3 nog met het blote oog te herkennen. Omdat de schijnbare baan van de maan door Stier heen loopt, zijn bedekkingen steeds mogelijk. Dat is vandaag dan ook het geval: om 22.30 uur verdwijnt Tau Tauri achter de bijna volle maan en ze duikt zo’n 80 minuten later aan de andere kant weer op.

29/12 Mercurius bij Venus

Mercurius is ‘s avonds zichtbaar en komt in de vroege avondschemering zijn buurplaneet Venus tegen. Bij een goed zicht op de horizon kunt u beide planeten vanaf 17 uur spotten.

Januari:

3/1 Quadrantiden

De Quadrantiden zijn een meteorenzwerm afkomstig uit het sterrenbeeld Ossenhoeder. Het nieuwe jaar schenkt ons tot wel 100 meteoren per uur, die echter slechts een matige helderheid hebben. De radiant, waarvandaan de vallende sterren lijken te komen, duikt pas na middernacht op. Astronomische waarnemingen lonen nu bijzonder de moeite, aangezien het gisteren pas nieuwe maan was. De kust is klaar voor alle deepsky-waarnemers!

5/1 Maan bij Mercurius, Saturnus en Jupiter

Planetenliefhebbers zullen verrukt zijn: in de ochtendschemering pronkt een bewonderenswaardige planetenparade aan de hemel met Jupiter, Saturnus en Mercurius. De drie dagen jonge maansikkel begeleidt het trio. Kortom een mooie manier om het nieuwe jaar te begroeten.

6/1 Maan bedekt Tau (τ) Aquarii

Het schemert en we wachten nog op de nacht, maar het eerste astronomische hoogtepunt is er al. Om 17 uur bedekt de maan de 4 mag heldere ster Tau Aquarii in het sterrenbeeld Waterman. Bij deze bedekking schuift de maan langs haar onbelichte kant op naar de ster.

8/1 Mercurius avondhemel

Mercurius is de laatste dagen steeds zichtbaarder geworden aan de avondhemel. Zijn aanwezigheid is niet bepaald overweldigend, maar wie de verlegen Mercurius toch wil spotten, krijgt nu een goede kans daartoe. Vandaag en de volgende twee dagen zijn de omstandigheden bijzonder goed, want zijn helderheid en positie aan de hemel kloppen helemaal. Binnenkort klimt Mercurius weer naar beneden en verdwijnt achter de horizon.

11/1 Maan bij Uranus

De planeet Uranus is een verre vertegenwoordiger in ons zonnestelsel. Vandaag is hij op 2,5 graden van de maan te vinden. Waarom niet uw kans wagen met een verrekijker?

26/1 Maan bedekt Beta (β) Librae

Dit is enkel iets voor vroege vogels: de maan bedekt een ster in het sterrenbeeld Weegschaal; meer bepaald bedekt de maan de 2,6 mag heldere ster Beta Librae. Het spektakel begint om 6.30 uur!

29/1 Maan bij Mars

Wie ernaar verlangt de planeet Mars te zien, kan hem op 29 januari tijdens de ochtendschemering in het zuidoosten spotten. Op deze dag komt hij de smalle maansikkel tegen en vormen ze samen een aantrekkelijk schouwspel. Pas in de loop van de volgende zomer komt hij ook weer ‘s nachts aan de hemel tevoorschijn.

Februari:

3/2 Maan bij Jupiter

In het afgelopen jaar heeft Jupiter ons begeleid en was elke avond aan de hemel te zien, maar binnenkort onttrekt hij zich aan onze blikken en verdwijnt voor een tijdje aan de hemel. Op 3 februari laat hij zich nog eenmaal tijdens de avondschemering zien samen met de broze maansikkel.

7/2 Maan bij Uranus

Deze nacht passeert de maan de planeet Uranus op een afstand van slechts 1,5 graden.

9/2 Maan komt langs Gouden Poort van de Ecliptica

Het gebied tussen de Hyaden en de Plejaden heeft een naam: de Gouden Poort van de Ecliptica. Deze nacht dwaalt de maan rond tussen beide bekende sterrenhopen.

9/2 Heldere Venus

Venus doet haar opgave als ochtendster alle eer aan, want met een magnitude van bijna -5 schittert ze helder aan de hemel. Deze astronomische schijnwerper duikt tegen 5 uur op boven de horizon. Ze is zodanig helder dat haast niemand haar over het hoofd kan zien.

27/2 Maan bij Mars en Venus

Een heldere Venus, een rode Mars en een smalle maansikkel vlak voor nieuwe maan: als dat niet al voldoende motivatie is om in alle vroegte een blik op de hemel te werpen, helpt de gouden ochtendsfeer vast een handje!

Astrohoogtepunten in de herfst van 2021

September 1 2021, Marcus Schenk

De herfst staat in het teken van de planeten: Jupiter en Saturnus zijn immers nog steeds perfect zichtbaar. Bovendien hebt u de kans om de twee buitenste planeten, Uranus en Neptunus, in oppositie waar te nemen.

In de infografiek “Astrohoogtepunten in de herfst van 2021” vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. Data en meer details over deze fenomenen leest u in deze begeleidende tekst.

Wij wensen u veel observatieplezier!

September

September is de periode tussen de zomer en de herfst en dat is ook aan de sterrenhemel te merken. De sterrenbeelden Hercules en Lier neigen naar het westen. In het zuiden toont het sterrenbeeld Steenbok zich dan weer van een opvallende kant met de twee grote planeten Jupiter en Saturnus.

2/9 Maan bedekt Epsilon Gem – De smalle maansikkel bedekt in de vroege uurtjes de ster Epsilon Gem in het sterrenbeeld Tweelingen. Om 2 uur schuift de maan langs haar belichte kant op naar de ster. Een zeer goed zicht op de noordoostelijke horizon is hierbij onontbeerlijk. (Hoe goed de zichtbaarheid is, hangt af van waar u zich bevindt)

3/9 Maan bedekt Kappa Gem – Om 4:38 uur bedekt de maan de ster Kappa Gem in het sterrenbeeld Tweelingen. Een aantrekkelijk zicht, want de maan is nu slechts een smalle sikkel. (Hoe goed de zichtbaarheid is, hangt af van waar u zich bevindt)

3/9 Maan bij Pollux – In de tweede helft van de nacht duikt de maan in het sterrenbeeld Tweelingen boven de horizon op. Ze staat vandaag op slechts 3 graden van Pollux.

14/9 Neptunus in oppositie – De buitenste planeet van ons zonnestelsel staat in oppositie en is uitstekend te zien. Met de verrekijker kunt u hem reeds als “ster” spotten, maar met een telescoop ontwaart u een schijfje dat de 2,3 boogseconden kleine planeet voorstelt. Een sterrenkaart of app kan handig zijn.

17/9 Maan bij Jupiter en Saturnus – De twee grootste planeten ontmoeten elkaar in het sterrenbeeld Steenbok. Met de maan in het midden vormen ze een driehoek.

Oktober

In oktober zitten we helemaal in de herfst. Hoog boven ons hoofd herkennen we het beroemde vierkant van Pegasus en het sterrenbeeld Andromeda. Hoog tijd om een uitgebreide uitstap naar het Andromeda-sterrenstelsel te maken: steeds weer een beleving in uw verrekijker.

3/10 Maan bedekt Eta Leo – In de vroege uurtjes om 5:27 uur is het nog donker. Op dit uur bedekt de maan met haar smalle belichte sikkel de 3,4 mag heldere ster Eta Leo. Dit is met zekerheid de meest indrukwekkende sterbedekking in dit seizoen. (Hoe goed de zichtbaarheid is, hangt af van waar u zich bevindt)

8/10 Giacobiniden – De Giacobiniden of Draconiden zijn een meteorenzwerm die uit het sterrenbeeld Draak lijkt te komen. De piek wordt op 8 oktober verwacht. Een voorspelling over het te verwachten aantal vallende sterren is jammer genoeg onmogelijk, omdat dit sterk kan variëren. De radiant ligt in de buurt van de ster Beta Draconis. Het sterrenbeeld Draak is een circumpolair sterrenbeeld, wat betekent dat de radiant zich ‘s avonds op optimaal zichtbare hoogte bevindt.

9/10 Maan bij Venus – Na zonsondergang duiken in het zuidwesten een schitterende Venus en een slechts 3,5 dagen jonge maansikkel op. U hebt nog maximaal 2 uur de tijd voordat Venus weer onder de horizon verdwijnt.

14-15/10 Maan bij Jupiter en Saturnus – Na de burgerlijke schemering om 19 uur verschijnen de planeten Jupiter en Saturnus dominant aan de hemel. Hoewel ze in augustus in oppositie stonden, zijn ze nog steeds een blik waardig. De maan strooit overigens geen roet in het eten tijdens het waarnemen.

21/10 Orioniden – De Orioniden zijn een kleine meteorenzwerm met ongeveer 20 vallende sterren per uur. De radiant ligt in het sterrenbeeld Orion dicht bij de ster Betelgeuze. U kunt de vallende sterren de hele maand lang zien, maar de piek ligt tussen 20 en 21 oktober. Het beste tijdstip om te observeren, ligt tussen 22 uur en 5 uur.

23/10 Mercurius aan de ochtendhemel – In mei kon u Mercurius ‘s avonds spotten, en nu laat de verlegen planeet zich ‘s ochtends eventjes zien. Tussen 23/10 en 31/10 kunt u hem vlak boven de oostelijke horizon terugvinden.

November

Het sterrenbeeld Perseus staat in november in de buurt van het zenit. Daar vindt u de twee helderste sterren Mifak en Algol. Tussen Perseus en Cassiopeia schittert de beroemde dubbele sterrenhoop h en Chi, die in donkere gebieden ook met het blote oog te zien is.

3/11 Maan bij Mercurius – Er zijn twee redenen om vroeg op te staan: deze ochtend ontmoeten de flinterdunne maansikkel en Mercurius elkaar. Het is de laatste kans om Mercurius te zien voordat hij zich weer achter de zonnestralen verschuilt.

5/11 Uranus in oppositie – Met 5,6 mag is Uranus nu zelfs met het blote oog te spotten. Het blijft echter eenvoudiger om hem door een verrekijker of telescoop te observeren. Hij is te zien als een minuscuul groen schijfje waarop geen details te herkennen zijn, maar u zult hem wel als planeet kunnen identificeren.

8/11 Maan bij Venus – De groeiende maansikkel ontmoet vandaag de glanzend heldere Venus.

10/11 Maan bij Saturnus – De maan trekt op ongeveer 4,5 graden onder Saturnus door.

11/11 Maan bij Jupiter – Deze nacht trekt de maan langs Jupiter voorbij en beweegt zich aan bijna een halve graad per uur voort. Met Jupiter als referentiepunt kunt u de beweging goed volgen.

17/11 Leoniden – Van 16/11 op 17/11 bereiken de Leoniden hun piek. Samen met de Perseïden behoren ze tot de bekendste meteorenzwermen. Er zijn jaren geweest waarin deze meteoren als regen uit de hemel bleken te vallen. Dat gebeurt normaal gezien om de 33 jaar, wanneer de Aarde en de Leonidenwolk op elkaar botsen. In normale jaren bereikt de zwerm een piek van maximaal 20 vallende sterren per uur. Dit jaar gaat de smalle maansikkel al snel onder en kunnen we de hele nacht lang ongestoord van de vallende sterren genieten.

Astrohoogtepunten in de zomer van 2021

June 4 2021, Marcus Schenk

Weer een zonsverduistering na zes jaar, de grote planeten in oppositie en de sterrenregen van augustus zonder enig maanlicht.

Wie deze zomer de sterren niet aanschouwt, mist iets. Met de infografiek “Astrohoogtepunten in de zomer van 2021” hebt u een handig overzicht van alle belangrijke hemelfenomenen, zodat u niets uit het oog verliest. Onder de grafiek vindt u enige toelichting bij de fenomenen.

Wij wensen u veel observatieplezier.

Juni

10/6 Gedeeltelijke zonsverduistering

De vorige gedeeltelijke zonsverduistering in Europa konden we op 20 maart 2015 aanschouwen. Toen bedekte de maan de zon voor wel 80 %. Op 10 juni vindt opnieuw een zonsverduistering plaats, die in Groenland en Noord-Canada ringvormig is, maar in Centraal-Europa slechts gedeeltelijk te zien is. Met de bedekkingsgraad van slechts enkele procenten maakt deze zonsverduistering een eerder onspectaculaire indruk. Hoe noordelijker u zich bevindt, des te hoger is de verduisteringsgraad. Zo schuift de maanrand gezien vanuit München slechts voor 6,3 % voor de zon, maar vanuit Hamburg wordt dit al 17,3 %. De verduistering begint voormiddag (afhankelijk van uw precieze locatie) rond 11.35 uur en eindigt rond 13.22 uur. Let op: Kijk enkel naar de zon door een geschikte zonnefilter, die u in onze onlineshop kunt verkrijgen.

Bedekkingsgraad op onze Astroshop-locaties:

Landsberg, Duitsland: 6,56%

Marseille, Frankrijk: 2,7%

Malaga, Spanje: 1,3%

Warschau, Polen: 9,9%

Hasselt/Genk, België: 14,9%

Aveiro, Portugal: 9%

Palermo, Italië: 0%

12/6 Maan bij Venus

Kort na zonsondergang verschijnt in het verre westen de tedere, groeiende maansikkel en de stralende Venus. Links daarboven ontdekt u de planeet Mars. Als u met een verrekijker observeert, brengt een korte diagonale ruk naar linksboven u bij de Bijenkorfcluster M44.

13/6 Maan bij Mars

Vandaag klimt de maan hogerop en houdt de planeet Mars gezelschap, die ze vanop een afstand van 1,8 graden passeert. Beide zijn de moeite om te observeren met uw verrekijker.

27/6 Juni-Boötiden

De meteorenzwerm Juni-Boötiden vindt zijn oorsprong in het sterrenbeeld Ossenhoeder. Het aantal vallende meteoren is gering, maar varieert. Er zijn al jaren geweest waarin geen enkele meteoor werd gespot, maar er zijn ook jaren geweest met 100 vallende meteoren per uur. Net omdat deze meteoren u in spanning houden, loont het zich ze in het oog te houden.

27/6 Maan bij Saturnus

Wie de grote gasreuzen wil ontwaren, moet in juni nog tot middernacht geduld hebben. Saturnus bevindt zich momenteel in het sterrenbeeld Steenbok, de gehoornde berggeit die voor de ochtendschemering omhoog klimt langs de meridiaan naar de top van de hemel. Vandaag passeert de maan Saturnus vanop een afstand van ongeveer 9 graden.

29/6 Maan bij Jupiter

Op haar weg langs de ecliptica trekt de maan deze ochtend vanop ongeveer 5 graden onder Jupiter door. Het is interessant om de grote verschillen in helderheid tussen de maan, Jupiter, Saturnus en de helderste sterren waar te nemen.

Juli

8/7 Maan bij Mercurius

In de volgende dagen is Mercurius zeer diep aan de ochtendhemel zichtbaar. Bij een perfect zicht op de horizon kunnen we hem vanaf 4 uur duidelijk net boven een vlak landschap ontwaren. 2,5 graden daarboven houdt de smalle maansikkel hem gezelschap. Binnen twee dagen is het nieuwe maan.

12/7 Maan bij Venus en Mars

In de avondschemering al zorgen de maan en de beide planeten Venus en Mars voor een aantrekkelijk schouwspel. De duikende Leeuw lijkt wel naar de drie hemellichamen te willen happen. Door uw verrekijker kunt u de hemellichamen tegelijk in uw gezichtsveld bewonderen. Maar u hebt ook de mooie gelegenheid om een foto in de schemering te maken.

18/7 Pluto in oppositie

Pluto is een moeilijk zichtbare dwergplaneet en vormt een uitdaging voor grotere telescopen. Ooit de 9e planeet, maar in 2006 verloor hij die titel. Onze fascinatie voor dit buitenbeentje in ons zonnestelsel blijft echter goed en wel overeind. Indien u graag een blik werpt op Pluto, dan is tijdens zijn oppositie de beste gelegenheid. Het best kunt u een beroep doen op de besturing van uw GoTo-montering en een sterrenkaart erbij nemen om hem van de sterren in de achtergrond te kunnen onderscheiden.

Coördinaten voor de GoTo-besturing (23.59 uur MEZT): RK: 19u49m59s, DEC: -22°38′

19/7 Gouden Hendel

Een gouden hendel op de maan? Die bestaat wel degelijk, maar enkel tijdens een specifieke maanfase. Als een hendel gemaakt van licht verlicht hij de nacht op de maan, vlak naast de terminator. We aanschouwen het Mare Imbrium in de regio van de krater Sinus Iridum en van de Montes Jura. De zon komt hier aan de dag-nachtgrens op. Maar wanneer de krater nog in het duister ligt, hult de zon de cirkelvormig geordende bergtoppen van de Montes Jura in zonnelicht. Een gouden ring in de duisternis. Dit fenomeen is het best te zien tussen 18.00 uur en 21.30 uur MEZT.

20/7 Maan bij Antares

Vanavond is de maan ten oosten van de ster Antares te vinden. Hij is een rode superreus en schittert helder en met een rode gloed aan de nachtelijke hemel. Hij heeft een diameter die wel 700 maal groter is dan die van onze Zon en zou enkele planeten, inclusief onze Aarde, gewoonweg opslokken als hij op de plaats van onze vertrouwde ster zou staan.

21/7 Venus bij Regulus

Na zonsondergang kunt u bij een goed zicht op de horizon Venus aan de voet van het sterrenbeeld Leeuw spotten. Vlakbij vindt u de ster Alpha Leonis, beter bekend als Regulus. Vertaald betekent die naam trouwens “kleine koning” of “prins”. Wie nu aan de kleine Simba en de Leeuwenkoning moet denken, heeft het waarschijnlijk helemaal bij het juiste eind.

24/7 Maan bij Saturnus

Al voor middernacht verschijnt het sterrenbeeld Steenbok boven de horizon. Hij is eenvoudig te herkennen aan zijn schotelachtige vorm. Deze nacht trekt de maan onder Saturnus door vanop een afstand van 4,6 graden. Wanneer u Saturnus door uw verrekijker bekijkt, valt links ervan een 5,8 mag heldere ster op.

25/7 Maan bij Jupiter

Een dag na de ontmoeting met Saturnus vergezelt de maan Jupiter in het sterrenbeeld Waterman. Beide hemellichamen naderen elkaar deze nacht tot op 5,5 graden. Volgende maand staan beide gasreuzen in oppositie ten opzichte van de zon.

28/7 Delta-Aquariden

De Delta-Aquariden zijn een meteorenzwerm die uit het sterrenbeeld Waterman schijnt te komen. Met zijn 25 meteoren per uur is hij echter lang niet zo opvallend als de vallende sterren die in augustus te zien zijn. Aangezien de maanfase tamelijk gevorderd is, kunt u de meteorenzwerm enkel vóór de opkomst van de maan observeren.

Augustus

1/8 Jupiters maan Ganymedes bedekt Europa

Wanneer u na de opkomst van Jupiter een blik door uw telescoop werpt, hebt u zicht op twee van Jupiters manen, Europa en Ganymedes.  Want net zoals een dubbelster staan ze vlak bij elkaar. Om 0.00 uur MEZT bedekt Ganymedes de iets kleinere Europa, hoewel slechts gedeeltelijk. Rond 2.00 uur MEZT volgen beide manen weer hun eigen weg.

2/8 Saturnus in oppositie

Vanwege de diep gelegen ecliptica was Saturnus in de afgelopen jaren steeds vlak boven de horizon te zien. In 2019 bereikte hij een hoogte van ongeveer 20 graden. Dit jaar kunnen we hem tijdens zijn oppositie op een hoogte van 24 graden waarnemen. Maar ook in de komende jaren zal Saturnus verder naar boven klauteren. Dat is positief, want hoe hoger zijn positie, des te minder hebben we met turbulentie in de atmosfeer te maken.

Op 2 augustus bereikt hij zijn oppositie en straalt met 0,1 mag helder aan de hemel. Zo vormt hij concurrentie voor de helderste sterren. Hij is te herkennen aan zijn geelachtige kleur en zijn rustige gloed. Zijn ringopening bedraagt 18 graden en we kijken vanuit het noorden op zijn ringenstelsel, waarin de Cassinischeiding duidelijk te herkennen is.

11/8 Maan bij Venus

Het is de moeite om de avondschemering van naderbij te bekijken: Diep in het westen straalt de heldere Venus en de smalle maansikkel vergezelt haar net erboven.

12/8 Perseïden

Verheug u alvast op de mooiste sterrenregen van het jaar. Dit jaar kunnen we de Perseïden in topvorm beleven. Want wanneer we de zwerm observeren, is er nieuwe maan en dus de hele nacht lang een duistere hemel. In de vroege uurtjes van 12 augustus bereikt de meteorenzwerm zijn hoogtepunt. Dan zijn er tot wel 100 vallende sterren per uur te zien, die met een snelheid van ongeveer 216.000 km/u door onze atmosfeer razen.

Het beste tijdstip om te observeren, ligt tussen 22.00 uur en 4.00 uur.

18/8 Mars bij Mercurius

Een extreem nauwe ontmoeting die enkel voor de ogen van ervaren waarnemers is bestemd: in de avondschemering van 18 augustus ontmoeten Mars en Mercurius elkaar slechts ongeveer 3 graden boven de horizon. De zon staat dan net onder de horizon.

20/8 Jupiter in oppositie

Al in de ochtendschemering ziet u Jupiter in het oosten verschijnen, met zijn helderheid van -2,8 mag een object dat niet te missen is. Maar de avondhemel heeft nog meer opvallende objecten te bieden: de maan en Saturnus staan vlak bij elkaar en de stralende Venus pronkt vlak boven de westelijke horizon.

Het is echter Jupiter die in de spotlights staat vannacht, want hij staat in oppositie ten opzichte van de zon en is de hele nacht lang zichtbaar. Hij is op dit moment ongeveer 600 miljoen kilometer van de aarde verwijderd en het licht heeft een goed halfuur nodig om tot bij ons te geraken. Zijn schijnbare diameter bedraagt 49”, zijn culminatie en dus zijn beste zichtbaarheid en hoogste punt bereikt hij om 1.14 uur MEZT.

Infografiek: Astrohoogtepunten in de lente van 2021

February 26 2021, Marcus Schenk

Een bezoekje aan de Plejaden, een zeer heldere miniplaneet en een uitstekend zichtbare Mercurius aan de avondhemel. Verheug je alvast op de astronomische lente, want die heeft heel wat in petto.

In de infografiek “Astrohoogtepunten in de lente van 2021” hebt u een overzicht van de belangrijke astronomische fenomenen die in de komende drie maanden plaatsvinden.

Wij wensen u veel observatieplezier.

Maart

4/3 Mars bij de Plejaden (Gouden Poort van de Ecliptica)

Mars stond vorig jaar in oppositie en verfraaide het schouwspel van de avondlijke sterrenhemel. Hij schittert nog steeds aan de avondhemel, maar verdwijnt samen met de wintersterrenbeelden steeds verder uit beeld. Rond 4 maart staat hij op een afstand van ongeveer 2 graden van de Plejaden  en zo komt de god van de oorlog ook langs de Gouden Poort van de Ecliptica. Dat is de naam van het gebied tussen de Hyaden en de Plejaden waardoor de ecliptica loopt.

4/3 Vesta in oppositie

Vesta is een godin van de Romeinse mythologie, maar het is ook de naam van een bekende miniplaneet – met een diameter van 520 kilometer de op één na grootste in de planetoïdengordel.  Tijdens een oppositie kunt u haar soms met het blote oog zien. Momenteel is ze met 5,8-6 mag misschien net niet helder genoeg om herkenbaar te zijn met het blote oog. U spot haar echter heel eenvoudig met een verrekijker of telescoop. Dus misschien wilt u wel eens een miniplaneet observeren? Een bijzondere observatieavond. Vesta is bovendien heel gemakkelijk te vinden in het achterste deel van het sterrenbeeld Leeuw. Vanaf de ster Theta Leonis (de achterpoot van de Leeuw) slechts één graad naar het noordoosten – en ziezo.

5/3 Mercurius bij Jupiter

Een lastige ontmoeting: Mercurius en Jupiter komen elkaar tegen, maar het schouwspel is niet gemakkelijk te volgen. Het is net geen 6 uur wanneer beide planeten zichtbaar worden en de Zon nog slechts 8 graden onder de horizon staat. Het tijdvenster is krap en u moet werkelijk een fabelachtig uitzicht op de horizon hebben wanneer beide planeten elkaar naderen tot wel 0,3 graden.

10/3 Maan bij Jupiter en Saturnus

Kort voor zonsopgang voor vroege vogels: deze ochtend maken ineens meerdere objecten het bont boven de zuidoostelijke horizon. U kunt Mercurius, Jupiter en Saturnus herkennen alsof ze samen een diagonale parelketting vormen. De delicate maansikkel omsluit deze ontmoeting van de planeten en zorgt voor een mooi astronomisch fenomeen op deze ochtend.

16/3 Maan bij Uranus

‘s Avonds zien we de groeiende maansikkel tussen de sterrenbeelden Walvis en Vissen. Wie wil, kan van hieruit met de telescoop meteen een uitstapje naar de verre planeet Uranus maken. Die bevindt zich vandaag namelijk nog maar 6 graden boven onze Maan. Uranus is altijd de moeite om te zien. Hij is nu eenmaal geen standaard object, zoals bijvoorbeeld Saturnus of Jupiter. Als verre planeet ziet hij er zelfs door de telescoop uit als slechts een klein schijfje, maar wel één die zich duidelijk van een ster onderscheidt als u goed kijkt. Toch is het zinvol om zijn precieze positie op een sterrenkaart te controleren voordat u begint te observeren.

18/3 Maart bij υ Tauri

Mars trok enkele dagen geleden langs de Plejaden door de Gouden Poort van de Ecliptica. Vandaag maakt hij een ommetje langs υ Tauri in het sterrenbeeld Stier, een ster van de Hyaden. Dit is een pulsatieveranderlijke ster waarvan de helderheid binnen enkele dagen verandert. Wanneer u dit gebied met uw verrekijker afspeurt, valt u een patroon van meerdere sterren op. Dat is een asterisme, een verzameling sterren in een soort van patroon. Het asterisme heet “Davis’ Dog” en stelt een hond met snuit, ogen, oren, poten en staart voor. Sommige vinden echter dat hij eerder op een vos lijkt. Wat denkt u?

April

1/4 Antares bij de Maan

In de nacht van 1/4 op 2/4 nadert de Maan de hoofdster van het Sterrenbeeld Schorpioen: Antares. Hij is een rode superreus en schittert helder en met een rode gloed aan de nachtelijke hemel. Hij heeft een diameter die wel 700 maal groter is dan die van onze Zon en zou enkele planeten, inclusief onze Aarde, gewoonweg opslokken als hij op de plaats van onze vertrouwde ster zou staan.

6/4 Maan bij Saturnus

De ochtendhemel toont ons alvast de voorboden van de zomer: de sterrenbeelden Boogschutter en Steenbok. In het rijk van deze alpengeit ontmoeten vandaag de Maan en Saturnus elkaar vanop een afstand van 5,3 graden.

15/4 De Maan komt langs de Gouden Poort van de Ecliptica

Drie dagen na de nieuwe maan duikt de delicate maansikkel ‘s avonds weer boven de westelijke horizon op. Onze Maan bereikt de Gouden Poort van de Ecliptica, geflankeerd door de beroemde sterrenhopen van de Hyaden en de Plejaden.

17/4 Maan bij Mars

De Maan en Mars naderen elkaar vanavond tot op een afstand van ongeveer 2,5 graden. De rode planeet bevindt zich nog in het sterrenbeeld Stier, maar gaat over naar het Sterrenbeeld Tweelingen op 24 april.

19/4 Maan bij Pollux

De Maan nadert de ster Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen tot op 3,3 graden. Wat vanavond echter nog interessanter is, is dat de Maan de ster Kappa Gem bedekt. Met haar onbelichte zijde komt de Maan de ster tegemoet en slokt dan de 3,5 mag heldere ster op voor iets langer dan een uur. De bedekking is enkel in bepaalde, voldoende donkere regio’s te volgen. Gezien vanuit Duitsland begint de bedekking om ongeveer 20:21 uur.

26/4 Venus bij Mercurius

Dit is iets voor specialisten: aan de avondhemel zijn Venus en Mercurius namelijk nog niet te zien. In de schemering echter naderen de twee binnenste planeten elkaar en kruisen ze elkaar vanop een afstand van 1,3 graden. Om 20:45 uur MEZT staat de Zon ongeveer 4 graden onder de horizon en de planeten net erboven. Daarom kunt u met een grote verrekijker wel een glimp opvangen, maar observeren is moeilijk.

Mei

4/5 Maan bij Saturnus

Steenbok hoort bij de zomersterrenbeelden en klimt al boven de horizon aan de ochtendhemel. De planeet Saturnus vertoeft de komende twee jaren nog in dit sterrenbeeld voordat hij overgaat naar Waterman. Op deze ochtend echter krijgt de “Lord of the Rings” bezoek van de Maan.

5/5 Maan bij Jupiter

Gisteren bracht de Maan een bezoekje aan Saturnus en vandaag maakt ze ook een ommetje langs Jupiter. Die hangt namelijk nog dicht in de buurt na de zeer nabije conjunctie tussen Jupiter en Saturnus afgelopen december.

10/5 Mercurius zichtbaar aan de avondhemel

Mercurius is in deze maand ‘s avonds goed zichtbaar – hij is de enige die in dit jaar echt goed te observeren is. Vanaf 10 mei kan iedereen hem aan de westelijke horizon vinden. Tegen 21:30 uur is het al zo donker geworden dat u hem zonder problemen kunt zien schitteren aan de hemel. Venus verdwijnt weldra onder de horizon, maar Mercurius staat nog op een hoogte van ongeveer 8,5 graden. Dat betekent: bij een goed uitzicht op de horizon hebt u één uur de tijd voordat Mercurius onder de horizon verdwijnt. In de loop van de maand klimt de kleine planeet elke dag een beetje verder omhoog aan de hemel. Op 18 mei gaat hij pas om 22:53 uur MEZT onder – daarna gaat hij echter weer elke dag wat vroeger onder.

13/5 Maan bij Mercurius

Een van de mooiste ontmoetingen aan de avondhemel: kort na zonsondergang vergezelt de voor 3,5 % belichte maansikkel Mercurius en houdt zich slechts 2 graden ten zuiden van hem op. Meer naar onderen ontdekt u Venus.

15/5 Maan bij Mars

Helemaal in het westen ontmoet de nog smalle maansikkel vandaag Mars in het sterrenbeeld Tweelingen. Vorig jaar startte NASA overigens een nieuwe robotmissie naar Mars en in februari wisten ze met “Mars 2020” de rover Perseverance succesvol op de planeet te doen landen. Ook was de eerste marshelikopter ooit mee aan boord. Deze drone wordt aangestuurd met rotorbladen en moet door de dunne “lucht” heen vliegen en helpen om Mars vanop een kleine hoogte in kaart te brengen.

17/5 Mercurius grootste oostelijke elongatie

Mercurius bevindt zich vandaag op zijn grootste oostelijke elongatie. Dat betekent dat hij zijn grootste hoekafstand ten opzichte van de Zon bereikt en hij op een eenvoudig te observeren hoogte boven de horizon vertoeft. Nu hebben we meer dan een uur de tijd om hem te bewonderen voordat hij ondergaat. Als u hem met uw telescoop wilt observeren, is nu bovendien het goede moment – wanneer de planeet even uit de dikkere luchtlagen van de atmosfeer sluipt.

17/5 Maan bij de Bijenkorf

Hij wordt vaak gewoonweg M44 of Praesepe genoemd, maar een bijzonder mooie naam voor dit hemellichaam is: de Bijenkorfcluster. Deze open sterrenhoop omvat ongeveer 300 sterren en lijkt zo wel op een schitterende bijenkorf. De Maan nadert de Bijenkorf tot op ongeveer 4 graden. Dat betekent dat u met een verrekijker beide objecten in eenzelfde gezichtsveld kunt bewonderen.

19/5 Maan bij Regulus

Vanavond ontmoet de groeiende Maan Regulus, de hoofdster van het sterrenbeeld Leeuw, ook wel “Kleine Koning” genoemd. Zijn positie staat in de buurt van de ecliptica, wat betekent dat er steeds bedekkingen tussen de Maan en Regulus kunnen voorkomen.

28/5 Mercurius bij Venus

Mercurius kende in deze maand zijn beste zichtbaarheid ‘s avonds en stond hoog boven de horizon. Inmiddels heeft hij wat aan hoogte ingeboet en begeeft hij zich in de richting van Venus, die wat lager staat. Ze kruisen elkaar en komen op 28 mei tot op 0,5 graden in elkaars buurt.

31/5 Maan bij Saturnus

In de tweede helft van de nacht kunt u de Maan en Saturnus in het sterrenbeeld Steenbok in zuidelijke richting observeren. Tot het aanbreken van de dag klimt het sterrenbeeld steeds hoger en nadert de meridiaan, m.a.w. het hoogste punt aan de hemel.

Astrohoogtepunten in de winter van 2020/21

December 2 2020, Marcus Schenk

Jupiter en Saturnus, maar ook Mars en Uranus zijn extreem dicht bij elkaar aan te treffen in hetzelfde gezichtsveld, en de Geminiden zijn te zien bij de Nieuwe Maan. Natuurlijk zijn er weer genoeg redenen om vol bewondering naar de sterrenhemel te turen.

Op de hemelkaart “Astrohoogtepunten in de winter van 2020/21” hebt u een overzicht van belangrijke fenomenen aan de hemel in de volgende drie maanden. Wij wensen u veel observatieplezier.

December:

13/12 Geminiden

Als de hemel ’s avonds helder is, dan tuurt u best naar het zuiden. De zwerm vallende sterren genaamd “Geminiden” lijken namelijk vanuit het sterrenbeeld Tweelingen neer te regenen. Preciezer gezegd: vanuit een punt twee graden boven de ster Pollux. Tussen 20u00 UT (21u00 MET) en 5u00 UT (6u00 MET) is de beste periode om te observeren. De Geminiden behoren met 120 meteoren per uur tot een van de meteorenzwermen met de hoogste valratio’s. Dit jaar valt de jaarlijkse afspraak op een gunstig moment, want we zitten met een Nieuwe Maan en observeren de hele nacht lang ongestoord.

13/12 Maan bij Venus

Bent u een vroege vogel en houdt u ervan om in de vroege uurtjes de sterren te bewonderen? Dat loont zich op deze ochtend. Vanaf ongeveer 5u30 UT (6u30 MET) ontwaart u de schitterende Venus aan de hemel met onder haar de flinterdunne Maansikkel – want de volgende dag al is het Nieuwe Maan. Dit weekend is ideaal voor deepsky-observaties.

17/12 Maan bij Saturnus en Jupiter

Dit knappe fenomeen danken we enkel en alleen aan het feit dat het nu vroeg donker wordt, want in de schemering zien we een conjunctie van Jupiter, Saturnus en de jonge, wassende Maansikkel. Beide gasreuzen hebben ons doorheen de afgelopen zomer begeleid en waren elke avond de helderste objecten aan de hemel wanneer we in zuidelijke richting tuurden. Nu verdwijnen ze al vroeg van het toneel om het podium aan de winterhemel over te laten.

21/12 Ursiden

De Ursiden zijn een zwerm vallende sterren die u de hele nacht lang kunt observeren, want hij vindt zijn oorsprong in het sterrenbeeld Kleine Beer – vandaar is ook de naam van de meteoren afkomstig. Deze lichtbakens suizen aanzienlijk langzamer langs de hemel dan de Perseïden – met een snelheid van ongeveer 35 kilometer per seconde.

21/12 Begin van de winter

21/12 Jupiter bij Saturnus (Opm.: extreem dicht bij elkaar)

Observeert u vandaag ook de ster van Betlehem? Het is het hoogtepunt van deze maand dat u in geen geval mag missen. Op 21 december, precies op de winterzonnewende, schotelen Jupiter en Saturnus ons een buitengewoon schouwspel voor. Bij deze conjunctie staan ze namelijk op een afstand van slechts 5 boogminuten van elkaar. Een waarachtig zeldzame aanblik.

Laat ons nu teruggaan in de tijd: ook in het jaar 7 v.Chr. ontmoetten Jupiter en Saturnus elkaar. In dat jaar geschiedden in totaal drie periodieke conjuncties tussen beide planeten in het sterrenbeeld Vissen. Wetenschappers kunnen dat vandaag de dag nog steeds nagaan. Gelet op de opvallendheid ervan, gaat men ervan uit dat dit de ster van Betlehem voorstelde. Een mooie associatie zo kort voor Kerstmis, vindt u niet?

Wat zou u ervan vinden om ze allebei in één beeldveld door uw telescoop waar te nemen? U moet dan wel op tijd uw observatiepost bezetten. Best om 16u00 UT (17u00 MET), wanneer de gasreuzen nog voldoende hoog aan de hemel staan, want ten laatste anderhalf uur later verdwijnen ze in de nevel boven de horizon.

21/12 Maan bedekt 4,3 mag heldere ster

Om 20u04 UT (21u04 MET) bedekt de Maan de 4,3 mag heldere ster 30 PSC die deel uitmaakt van het sterrenbeeld Vissen. Het is een zeer mooi tafereel: de Maan nadert de ster langs haar onbelichte zijde, en plots verdwijnt ze, alsof iemand haar licht heeft uitgedaan. Om 21u15 UT (22u15 MET) komt ze van achter de tegenoverliggende zijde van de Maan weer tevoorschijn.

23/12 Maan bij Mars

In oktober stond Mars in een gunstige oppositie en was uitstekend zichtbaar. Nu vertoeft hij in het sterrenbeeld Vissen, waar hij tijdens de eerste helft van de nacht waar te nemen is. Deze avond houdt de Maan hem gezelschap.

24/12

Vrolijk Kerstfeest!

27/12 Maan bij Aldebaran en Plejaden

De Plejaden springen zelfs in het oog van mensen die zich niet met de nachtelijke hemel bezighouden en worden vaak met de Kleine Beer verward. Astroliefhebbers weten echter dat het de bekendste open sterrenhoop is, die al millennia door mensen wordt geobserveerd en die voor vele culturen een bijzondere betekenis heeft gehad. Deze nacht vergezelt de Maan de Plejaden en de hoofdster van het sterrenbeeld Stier, Aldebaran.

Januari:

02/01 Quadrantiden

De Quadrantiden zijn een meteorenzwerm afkomstig uit het sterrenbeeld Ossenhoeder. Het nieuwe jaar wordt ingezet met een astronomisch schouwspel met wel 120 meteoren per uur. De radiant, waarvan de vallende sterren vandaan lijken te komen, laat zich echter pas na middernacht zien. Jammer genoeg gooit de felle maanfase dit jaar roet in het eten, want slechts drie dagen geleden was het Volle Maan.

03/01 Maan bij Regulus

Vandaag kunt u de Maan en Regulus op een afstand van 4 graden van elkaar waarnemen.

De naam Regulus betekent in het Latijns “kleine koning”. Omdat hier de ecliptica loopt, komt hij regelmatig de Maan tegen.

07/01 Maan bij Spica

Spica is een massieve blauwe reus, tegelijkertijd een veranderlijke ster en een dubbelster. Met haar afstand van 262 lichtjaar, haar lichtsterkte van 13.000x die van de Zon en haar straal van 7,5x die van de Zon bezet ze de zestiende plaats in de toplijst van de helderste sterren aan de hemel. Op de positie van Spica houdt het sterrenbeeld Maagd in haar linkerhand een korenaar. Vandaar komt ook de Latijnse naam van de ster. Op 7 januari is de Maan in haar buurt te vinden.

11/01 Maan bij Venus

Op de ochtend van 11 januari duurt de schemering niet meer lang, wanneer Venus om 6u00 UT (7u00 MET) tevoorschijn komt en de flinterdunne Maansikkel boven haar gezelschap houdt. De Zon bevindt zich op dit tijdstip nog maar 9 graden onder de horizon.

20/01 Mars bij Uranus

De planeet Uranus is theoretisch met het blote oog te zien, maar in de praktijk is de 2,9 miljard kilometer verafgelegen planeet niet zo eenvoudig op te sporen. Het probleem is dat hij zodanig klein is dat je zeer goed moet kijken om hem van een ster te kunnen onderscheiden. Dat is lastig met een verrekijker, maar gemakkelijker met een telescoop: u zult namelijk een “ster” ontwaren met een diameter die iets groter is dan die van de sterren eromheen. Deze avond is Uranus gemakkelijker te vinden, want hij nadert Mars tot op 1,5 graden afstand.

Indien u een oculair met een lange brandpuntsafstand gebruikt, kunt u ze allebei in uw gezichtsveld bewonderen.

21/01 Maan bij Mars

Vandaag trekt de Maan op een afstand van 5,5 graden langs Mars voorbij.

24/01 Mercurius grootste oostelijke elongatie

Mercurius cirkelt zo snel en zo dicht om de Zon dat wij hem niet zomaar op elk tijdstip kunnen waarnemen. Nu staat Mercurius echter weer op een grotere hoekafstand van 18 graden van de Zon. Dat is niet gigantisch veel, maar toch kunnen we hem tijdens zijn dichotomie waarnemen. Mercurius is kort na zonsondergang aan de avondhemel te zien. Wacht hoe dan ook tot de Zon is ondergegaan. Dan spot u Mercurius vlak boven de westelijke horizon.

27/01 Mercurius beste zichtbaarheid

Vandaag bereikt Mercurius zijn hoogste positie aan de avondhemel en zo zijn beste zichtbaarheid ’s avonds. ’s Ochtends voert zijn baan hem weer dichter naar de horizon toe.

Februari:

03/02 Maan bij Spica

Ook deze ochtend trekt de Maan weer langs de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd voorbij. Hoe komt het dat ze elkaar zo vaak treffen? De ecliptica ligt boven Spica, waardoor de Maan regelmatig op bezoek komt.

06/02 Maan bij Antares

Deze ochtend komt de 23 dagen oude en afnemende Maan Antares tegen, de hoofdster in het sterrenbeeld Schorpioen.

19/02 Maan bij Mars, Plejaden und Hyaden

Een mooi uitzicht aan de avondhemel: vandaag bezoekt de Maan het sterrenbeeld Stier en vertoeft tussen de Hyaden en Plejaden. Beide zijn oeroude open sterrenhopen, die mensen al sinds de oertijd observeren. Ook Mars is van de partij. Deze samenkomst is toch zeker een foto waard?

23/02 Maan bij Pollux

De wassende Maan zwierf in de afgelopen dagen van het sterrenbeeld Stier naar Tweelingen. Deze avond treft ze Pollux, een rode reuzenster op een afstand van 34 lichtjaar.

26/02 Maan bij Regulus

Slechts enkele uren voor de Volle Maan houdt onze natuurlijke satelliet Regulus gezelschap, de hoofdster van het sterrenbeeld Leeuw. Na de schemering zien we een interessant tafereel aan de sterrenhemel: in het westen gaan de herfststerrenbeelden onder, de wintersterrenbeelden bereiken in het zuiden hun hoogste positie en in het oosten klimt de lente boven de horizon.